Op 28 en 29 september woonden PNN bestuursleden Lotte Weedage, Margrietha van der Linde en Anna Roodhof de eerste editie van het UNlimited Festival bij – een conferentie georganiseerd door de Universiteiten van Nederland. Het festival werd bijgewoond door een mix van beleidsmakers van universiteiten, academisch personeel, financieringsagentschappen en overheidsactoren. Het doel was om universiteiten te verbeteren door samenwerking tussen hen en elkaar te inspireren met best practices. Op de agenda stonden bijvoorbeeld de toegenomen werkdruk onder studenten, samenwerking met de fossiele industrie en ook het PhD-onderwijs. Veel promovendi staan vrij ver af van de politiek die uiteindelijk hun werkplek beïnvloedt. Daarom wilden we je een inkijkje geven in de interne werking van Nederlandse universiteiten die tijdens dit evenement naar voren kwam.
DAG 1
Openingstoespraak door de Koningin
Een belangrijk thema van het festival was het welzijn van studenten. Koningin Máxima is erevoorzitter van MIND Us, een stichting die zich hiermee bezighoudt. Ze sprak over hoe studenten veel stress ervaren, deels vanwege de toegenomen werklast, maar ook vanwege de toegenomen culturele concurrentie waarin alles ‘harder, beter, sneller, sterker’ moet zijn. Koningin Máxima pleitte voor het normaliseren van ‘off days’ en het creëren van ruimte voor reflectie en leren.
Na Koningin Máxima gingen drie studenten in gesprek met de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Robbert Dijkgraaf, en de rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam, Peter-Paul Verbeek, over hetzelfde onderwerp. Hier werd het taboe van het zoeken naar hulp besproken, en opnieuw werd benadrukt dat ‘adempauze’ essentieel is voor het leerproces.
Tafelronde over internationalisering met ASML CEO Peter Wennink, Mantispectra COO Kaylee Hakkel, Minister Dijkgraaf en UvA Rector Magnificus Peter-Paul Verbeek
Een levendige discussie over het vraagstuk van internationalisering waarin verschillende belangen elkaar ontmoetten (lees: botsten). Als CEO van ASML ziet Peter Wennink internationalisering als een essentieel proces om talent aan te trekken voor zijn bedrijf, dat nauwe banden heeft met de technische universiteit van Eindhoven. Zijn belang botste daarom met het nieuwe wetsvoorstel dat internationalisering aan Nederlandse universiteiten wil beperken. Minister Dijkgraaf suggereerde dat een deel van deze ontevredenheid kon worden verlicht door het wetsvoorstel duidelijker uit te leggen; het werd niet correct geïnterpreteerd. Ondanks deze poging om nuance aan te brengen in de discussie, uitte UvA rector magnificus Peter-Paul Verbeek nog steeds zijn bezorgdheid over dit wetsvoorstel. Hij stelde dat Nederlandse universiteiten voorlopers zijn in de mondiale academische wereld, wat hand in hand gaat met processen van internationalisering. Veel van het onderzoek dat door Nederlandse academici wordt gedaan, wordt gepubliceerd in internationale tijdschriften en wordt uitgevoerd in dialoog met de internationale academische gemeenschap, wat het contraproductief maakt om onszelf te isoleren.
Parallelle sessie: Taal, inclusie en erbij horen
In deze sessie van Aya Ezawa van de Universiteit Leiden werden kwesties van inclusie en erbij horen door het gebruik van taal besproken. Veel deelnemers uitten hun zorgen over het gebruik van taal om niet-binaire of transgender studenten te omvatten. Een deelnemer bracht ook het probleem naar voren dat (bepaalde groepen van) promovendi vaak niet vertegenwoordigd zijn in institutionele taal, die voornamelijk onderscheid maakt tussen ‘studenten’ of ‘personeel’ (bijvoorbeeld beurs-, sandwich- of externe promovendi vallen niet in een van deze categorieën).
Parallelle sessie: Barrières doorbreken, bruggen bouwen
Deze sessie werd gefaciliteerd door Anke de Vrieze van het Centre of Unusual Collaborations en ging in op de extra werklast die komt kijken bij interdisciplinaire samenwerkingen. Hoewel interdisciplinaire samenwerkingen binnen de academische wereld sterk worden aangemoedigd, vereist echte samenwerking veel extra werk om ‘bruggen te bouwen’ tussen disciplines, die vaak hun eigen specifieke jargon, methodologieën en paradigma’s hebben.
Parallelle Sessie: Ontwerp je leven – Een loopbaanoriëntatie (en mentale gezondheid) cursus
Bram Hoonhout en Hannah Vogelsang organiseerden deze sessie over een open-source cursus die momenteel wordt aangeboden aan de Universiteit van Leiden, maar beschikbaar is voor iedereen om te gebruiken en te implementeren. De cursus past de ‘Designing your life’ aanpak toe, ontwikkeld door Bill Burnett en Dave Evans van Stanford University en is bedoeld voor studenten om na te denken over en verschillende loopbaanpaden te visualiseren die ze zouden kunnen volgen.
Keynote: Impact door fundamentele wetenschap door astronoom Marc Klein Wolt van Radboud Universiteit
Astronoom Marc Klein Wolt deelde een impactverhaal over zijn eigen fundamentele onderzoeksproject. Het project betrof een nieuwe telescoop om gegevens over zwarte gaten te genereren. Een optimale locatie hiervoor is in Namibië, waar toevallig ook een aantal astronomen aan dit onderwerp werkten. Een samenwerking volgde en het project startte met de opleiding van lokale astronomen om de telescoop in Namibië te bedienen en te onderhouden, waardoor er arbeidskansen in Namibië ontstonden. Dit geval diende om aan te tonen hoe fundamenteel onderzoek – zoals het bestuderen van zwarte gaten – toch maatschappelijke impact kan hebben.
Theatershow door Universiteit van Nederland
Universiteit van Nederland (anders dan Universiteiten van Nederland) is een organisatie die ernaar streeft om wetenschap toegankelijk te maken voor het publiek. Ze publiceren podcasts, video’s en berichten op hun website, maar onlangs hebben ze ook een theatershow opgezet. In deze show worden twee wetenschappers (die per uitvoering verschillen) gevraagd om op een toegankelijke manier over hun onderzoek te praten. De theatershow wordt gefaciliteerd door komiek Fuad Hassen. In deze editie van de show besprak hoogleraar belastingrecht Sigrid Hemels (Erasmus Universiteit Rotterdam) de erfbelasting en cultureel theoloog Frank G. Bosman (Tilburg University) sprak over vrije wil.
DAG 2
Keynote: Sociaal-psychologische processen die (on)duurzaam gedrag beïnvloeden door milieupsycholoog (Rijksuniversiteit Groningen) Ellen van der Werff
Ellen van der Werff heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar factoren die het gedrag van mensen beïnvloeden. Een studie ging over hoe het ontwerp van recyclebare papieren bekers het recycle gedrag van mensen beïnvloedt. Uit het onderzoek bleek dat als de beker groen is en het recycle logo en/of andere zinnen heeft om de gebruiker eraan te herinneren en aan te moedigen om het te recyclen, mensen eerder geneigd waren de beker te recyclen. De controlegebeker, een beker met daarop enkele wiskundige formules, werd minder vaak gerecycled.
Parallelle Sessie: Promotiebegeleiding, door onszelf, PNN!
We hebben een sessie georganiseerd waarin we eerst het onderwerp van promotiebegeleiding introduceerden aan de deelnemers. Het bleek dat we een zeer heterogene groep mensen hadden: van externe promovendi zelf tot coördinatoren van graduate schools tot beleidsadviseurs van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Na de korte, plenaire opening werden de deelnemers in drie groepen verdeeld om de volgende vragen te bespreken:
- Wat is uw mening over promotiebegeleiding?
- Hoe zou goede begeleiding eruit moeten zien?
- Moeten begeleiders begeleid worden, en zo ja, hoe?
Deze vragen resulteerden in zeer levendige discussies onder de deelnemers, die we hebben gedocumenteerd met post-its. We zullen nog een klein verslag schrijven op basis van deze sessie en dit terugkoppelen aan de deelnemers en publiceren op de PNN-website.
Enkele terugkerende punten die werden gemaakt, sluiten sterk aan bij de Erkennen en Waarderen agenda: promotiebegeleiding moet serieuzer worden genomen als onderdeel van de functieomschrijving van academisch personeel. Het mag ook niet vanzelfsprekend zijn dat elke onderzoeker (postdoc, assistent, associate of hoogleraar) promovendi begeleidt. Als een onderzoeker niet wil begeleiden, komt er niets goeds van om hem/haar te dwingen deze verantwoordelijkheid op zich te nemen.
Discussie over samenwerking met de fossiele industrie met UvA Rector Magnificus Peter-Paul Verbeek en Technische Universiteit Delft Rector Magnificus Tim van der Hagen
Wederom een levendige discussie waar verschillende belangen naar voren kwamen. TU Delft rector magnificus Tim van der Hagen beschouwde samenwerking met de fossiele industrie als absoluut essentieel voor de energietransitie. Van der Hagen stelde dat door samenwerking de fossiele industrie gedwongen kan worden om duurzamer te worden. UvA rector magnificus Peter-Paul Verbeek daarentegen heeft minder vertrouwen in de fossiele industrie. Hij legde uit hoe de Universiteit van Amsterdam een nieuw beleid heeft waarin de samenwerking met de fossiele industrie meer is beperkt. Volledig verbieden van samenwerking zou contraproductief zijn, maar Verbeek benadrukte dat de voorwaarden voor samenwerking zeer strikt zijn: 1) Het moet bijdragen aan de energietransitie, en 2) Er is geen andere partij waarmee samengewerkt kan worden aan het betreffende project. Deze beleidswijzigingen volgden op studentenprotesten over banden met de fossiele industrie, en Verbeek vond het belangrijk om de zorgen van de studenten aan te pakken.
ENKELE AFSLUITENDE GEDACHTEN
Op evenementen zoals deze vindt veel netwerken en beleidsbeïnvloeding plaats. Veel voorstanders van het Erkennen en Waarderen -programma en de Open Science-beweging waren aanwezig om een voet tussen de deur te krijgen. Evenzo waren studentenvertegenwoordigingsorganisaties zoals de Landelijke Studentenvakbond ook aanwezig. Daarom is het ook belangrijk voor PNN om niet alleen conferenties zoals deze bij te wonen en te verbinden met beleidsmakers van verschillende universiteiten tijdens de netwerklunch, diner en drankjes, maar ook om een sessie te organiseren om beleidsmakers te herinneren aan de belangen van promovendi. Tijdens onze sessie konden we de deelnemers (die als groep zeer heterogeen waren) laten nadenken over problemen met betrekking tot promotiebegeleiding: wat ze zijn en hoe ze aangepakt kunnen worden.
