De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is de afgelopen weken regelmatig in het nieuws geweest vanwege verdere escalatie omtrent de academische vrijheid en sociale veiligheid. PNN heeft deze gebeurtenissen met grote bezorgdheid gevolgd en we zijn diep geraakt over het gebruik van geweld tegen studenten en medewerkers die vreedzaam protesteerden.
Naar aanleiding van deze gebeurtenissen is de RUG onlangs een campagne voor sociale veiligheid gestart, gericht op het stimuleren van gesprekken over sociale veiligheid. PNN erkent het belang van sociale veiligheid voor promovendi – een bijzonder kwetsbare groep vanwege hun grote afhankelijkheid van supervisors en management.
We juichen het initiatief toe en vinden het noemenswaardig dat de RUG zich hiervoor inzet. Het publiceren van een zero-tolerance verklaring en een overzicht van procedures voor het zoeken van hulp wanneer de sociale veiligheid wordt geschonden per groep (studenten, promovendi, medewerkers) is een goed voorbeeld voor andere Nederlandse universiteiten/onderzoeksinstellingen of UMCs die een campagne voor sociale veiligheid willen lanceren. We hebben echter wel enkele verbeterpunten en aanbevelingen:
- Een duidelijk en informatief overzicht: De webpagina’s van de campagne (die deels op het intranet staan en dus niet openbaar toegankelijk zijn) bevatten veel tekst en links naar verschillende pagina’s op de universiteitswebsite en het intranet met nog meer tekst. Dit vergt veel moeite van iemand die dit probeert te lezen – iets dat niet noodzakelijkerwijs gevraagd zou moeten worden van iemand die net een sociaal onveilige situatie heeft meegemaakt, in de problemen zit en hulp zoekt. We raden aan om informatie samen te vatten in infographics die gemakkelijk kunnen worden gedeeld (op sociale media) en die in één oogoslag een duidelijk en informatief overzicht geven.
- Niet alleen woorden, maar concrete actie: Hoewel er veel is geschreven op de website en het intranet, lijkt er weinig concrete actie te zijn die studenten en medewerkers betrekt bij discussies over sociale veiligheid. We raden aan om concrete acties te ondernemen in dergelijke campagnes om iedereen erbij te betrekken, zoals paneldiscussies, workshops en lezingen.
- Vertaling tussen Nederlands en Engels: De kernslogan van deze campagne werkt goed in het Nederlands (“Als je denkt dat het eigenlijk niet kan, check het dan”) maar is niet makkelijk te vertalen naar het Engels (“If it is probably, not your task, just ask”). Dit leidt mogelijk niet tot optimale inclusie en brengt mogelijk niet dezelfde boodschap aan alle medewerkers en studenten. Bij het ontwerpen van een campagne zouden instellingen zorgvuldig moeten overwegen wat de inhoud en betekenis is in de talen waarin deze wordt gedeeld.
- Institutionele problemen en verantwoordelijkheid nemen: Het meest zorgwekkende aspect van deze campagne is dat de RUG zich centraal lijkt te richten op het stimuleren van de dialoog tussen medewerkers en studenten in plaats van het erkennen van systematische problemen. Het bespreken van wat er kan worden gedaan door leiderschap en management of hoe beleid kan worden verbeterd tot een centraal moet een centraal onderdeel van sociale veiligheidscampagnes zijn (door bijvoorbeeld reguliere verplichte active bystander trainingen en social safety trainingen voor nieuwe tenure-trackers).
- Proactieve communicatie: De campagne voor sociale veiligheid en alle communicatie die verband houdt met sociale veiligheid lijkt een reactie te zijn geweest op de huidige negatieve publiciteit en directe kritiek op de RUG. Proactieve communicatie over kwesties vóór protesten en klachten vergroot de transparantie en het vertrouwen in de instelling. Dit vertrouwen is nodig voor medewerkers en studenten om zich veilig en vertrouwd te voelen bij het melden van problemen.
PNN hoopt dat deze aanbevelingen waar mogelijk worden geïmplementeerd en kunnen helpen bij het verbeteren van huidige en toekomstige sociale veiligheidcampagnes. We moedigen elke instelling aan om een sociale veiligheidscampagne te lanceren die gericht is op alle personen die verbonden zijn aan hun instelling, om zo samen te zorgen voor een veilige werkplek voor iedereen.
