Mentale ondersteuning voor PhD-kandidaten

Een PhD doen kan uitdagend zijn, maar er zijn in Nederland talloze ondersteuningsmogelijkheden voor jouw mentale welzijn. Hieronder vind je een overzicht van belangrijke bronnen en informatie – van het inschrijven bij een huisarts tot het verkrijgen van therapie, het begrijpen van je zorgverzekering en het vinden van online/zelfhulp-tools – afgestemd op zowel Nederlandse als internationale PhD-kandidaten.

Huisartsen en toegang tot de gezondheidszorg

Rol van de huisarts:
In het Nederlandse zorgsysteem is de huisarts je eerste aanspreekpunt voor elk gezondheidsprobleem – inclusief mentale gezondheid. Het is belangrijk dat je je zo snel mogelijk na aankomst bij een lokale huisarts inschrijft. Een huisarts biedt eerstelijnszorg en kan veelvoorkomende problemen direct behandelen. Als gespecialiseerde zorg nodig is (bijvoorbeeld een psycholoog of psychiater), moet de huisarts je doorverwijzen – zonder doorverwijzing vergoedt de verzekering de specialistische behandeling niet en kunnen de kosten hoog oplopen. Bij niet-spoedeisende problemen begin je altijd met een bezoek aan je huisarts in plaats van rechtstreeks naar een ziekenhuis te gaan.

Hoe je je kunt inschrijven bij een huisarts:
Je mag zelf een huisarts kiezen, maar de meeste praktijken nemen alleen patiënten aan die in de buurt wonen. Zodra je een Nederlands adres hebt (en meestal een zorgverzekering), neem je contact op met een huisartsenpraktijk in je buurt om te vragen of zij nieuwe patiënten aannemen (mogelijk moet je een formulier invullen en een kennismakingsafspraak maken om je medische geschiedenis te bespreken). Veel universiteiten en steden bieden lijsten met lokale huisartsen aan:

• Gebruik de ZorgkaartNederland database om huisartsen te vinden op basis van postcode (de site is in het Nederlands en bevat ook patiëntbeoordelingen). Je kunt ook collega’s of het internationale kantoor van je instelling om aanbevelingen vragen.
• Sommige klinieken zijn gespecialiseerd in zorg voor buitenlanders en studenten (met een groter werkgebied). Bijvoorbeeld, het International Health Centre The Hague (IHCH) is een all-in-one kliniek die populair is bij expats in Den Haag (huisarts, tandarts, fysiotherapie onder één dak). In Eindhoven staat SGE International bekend om hun huisartsenzorg gericht op expats.
• Healthcare for Internationals (H4i): Dit is een non-profit netwerk van Nederlandse zorgverleners die zich inzetten voor de behoeften van internationale patiënten. H4i-geaffilieerde huisartsenpraktijken door het hele land bieden Engelssprekende artsen die culturele verschillen begrijpen en eventueel extra tijd voor je nemen. Kijk op de H4i-website voor aangesloten klinieken in jouw regio.
• Campus-of studentgerichte huisartsen: Sommige universiteiten werken samen met huisartsen in de buurt die ervaring hebben met studenten/PhD-kandidaten. Het informatieportaal van jouw universiteit kan je wijzen op een huisartsenpraktijk in de buurt.

Tip:
Inschrijven bij een huisarts is verplicht voor inwoners en zorgt ervoor dat je de benodigde zorg kunt ontvangen wanneer dat nodig is. Zorg ervoor dat je een geldige zorgverzekering hebt (meer hierover hieronder) bij het inschrijven. Buiten de reguliere openingstijden, als je dringend een arts nodig hebt en je huisarts is gesloten, kun je contact opnemen met de lokale huisartsenpost voor urgente problemen die niet tot de volgende dag kunnen wachten.

Doorverwijzingsopties voor ondersteuning van de mentale gezondheid

Mentale gezondheidszorg in Nederland is via meerdere kanalen beschikbaar. Je kunt gebruikmaken van diensten die door universiteiten worden aangeboden, reguliere zorg (via je huisarts), evenals particuliere therapeuten. Vaak is een combinatie van deze bronnen nuttig. De precieze route kan afhangen van de ernst van je problemen en je persoonlijke voorkeuren.

🔹 Ondersteuning via de universiteit:
Veel Nederlandse universiteiten en academische ziekenhuizen (UMC’s) bieden gratis counseling of psychologische ondersteuning aan voor studenten en PhD-kandidaten. Deze diensten zijn doorgaans kortdurend en oplossingsgericht. Zo kunnen studenten- of PhD-psychologen helpen bij stress, angst, burn-out symptomen of persoonlijke problemen in een beperkt aantal sessies. Je hebt meestal geen doorverwijzing nodig om een counselor op de campus te bezoeken, en de sessies zijn vertrouwelijk en gratis. Er worden één-op-één afspraken, groepsworkshops of e-health oefeningen aangeboden. Als langdurige of gespecialiseerde therapie nodig is, zal de campuspsycholoog je adviseren om via je huisarts een externe doorverwijzing te verkrijgen. Daarnaast hebben universiteiten vertrouwenspersonen (voor werkgerelateerde conflicten of intimidatie) en soms een bedrijfsarts op de campus voor werkstress – dit zijn mogelijke aanspreekpunten als je problemen uit je werkomgeving voortkomen. Controleer de welzijnspagina van jouw universiteit voor PhD’s of medewerkers om te zien wat er beschikbaar is (bijv. speciale PhD-psychologen/counselors, welzijnsinitiatieven, etc.). De eigen PNN PhD Support Compass van PNN is een uitstekend startpunt – selecteer jouw instelling in de online kompas om alle lokale ondersteuningscontacten te zien (van je begeleider of mentor, tot HR van de faculteit, PhD-psycholoog, vertrouwenspersoon of ombudsman). Dit hulpmiddel geeft aan bij wie je terecht kunt op elke universiteit of onderzoeksinstituut wanneer je hulp nodig hebt.

🔹 Employee Assistance Programs (EAP’s):
Als je als PhD in dienst bent (de meeste gefinancierde PhD’s zijn medewerkers van de universiteit), heb je mogelijk toegang tot aanvullende counseling via je werkgever. Sommige graduate schools zijn een samenwerking aangegaan met externe platforms zoals OpenUp om PhD’s snel toegang te geven tot professionals op het gebied van mentale gezondheid. Zo kunnen Erasmus MC en TU Delft hun PhD-kandidaten gebruik laten maken van OpenUp – een welzijnsplatform dat directe 1-op-1 chats met gecertificeerde psychologen aanbiedt, met geen wachtlijst, geen doorverwijzing nodig en zonder kosten voor de PhD-kandidaten. Deze diensten zijn doorgaans 24/7 beschikbaar via telefoon, video of chat. Het is de moeite waard om te controleren of jouw universiteit of instituut een EAP of een soortgelijk programma voor PhD-medewerkers aanbiedt.

🔹 Nationale zorgdiensten (via doorverwijzing door de huisarts):
Buiten de universiteit is het reguliere systeem voor mentale gezondheidszorg toegankelijk voor alle inwoners (inclusief PhD-kandidaten) via je huisarts. De huisarts fungeert als de toegangspoort tot de geestelijke gezondheidszorg. Bespreek je zorgen met je huisarts – hij of zij kan milde problemen zelf behandelen of je doorverwijzen naar het juiste niveau van mentale gezondheidszorg. In veel huisartsenpraktijken is er een psychologisch verpleegkundige (POH-GGZ) aanwezig die kortdurende counseling kan bieden direct op het kantoor van de huisarts voor problemen zoals stress, milde depressie of angst. Dit bestaat doorgaans uit enkele sessies (tot 5-7) en is bedoeld als laagdrempelige ondersteuning. Als je meer hulp nodig hebt, zal de huisarts je doorverwijzen naar een psycholoog of therapiepraktijk in de gemeenschap:

• Basis GGZ – Bij matige, veelvoorkomende mentale gezondheidsproblemen (zoals aanhoudende depressie of angst die niet snel verbetert) kan je worden doorverwezen naar een eerstelijnspsycholoog voor mentale gezondheidszorg. De behandeling binnen de basis GGZ omvat meestal kort- tot middellangdurende therapie (enkele tot ~12 sessies, vaak gestructureerd tot maximaal 750 minuten therapie (Dutch mental health care explained — Kühler & Partners). Deze zorgverleners behandelen problemen die aanzienlijk zijn, maar geen acute noodsituaties of zeer complexe casussen betreffen. Voorbeelden zijn zelfstandige psychologiepraktijken of centra voor geestelijke gezondheidszorg die gespecialiseerd zijn in behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie.
• Gespecialiseerde GGZ – Als jouw situatie complex, ernstig is of een multidisciplinaire behandeling vereist (bijvoorbeeld bij ernstige burn-out, trauma of klinische depressie), kan de huisarts je doorverwijzen naar gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (specialistische GGZ) (Dutch mental health care explained — Kühler & Partners). Leveranciers in de gespecialiseerde GGZ omvatten grote GGZ-instellingen of gespecialiseerde klinieken, waar je mogelijk een klinisch psycholoog of psychiater zult zien, eventueel voor langdurige therapie of een combinatie van therapie en medicatie. Deze behandelingen kunnen enkele maanden tot een jaar duren (met verlengingen indien nodig) (Dutch mental health care explained — Kühler & Partners).

Voor het gebruik van deze diensten is een doorverwijzingsbrief van de huisarts verplicht – zonder deze brief vergoedt je verzekering de kosten niet. De huisarts schrijft een doorverwijzing waarin wordt aangegeven of je naar de basis- of gespecialiseerde GGZ moet, op basis van de beoordeling van je symptomen. Vervolgens kun je een gekwalificeerde aanbieder kiezen (je huisarts of verzekeraar kan je helpen er een te vinden die past bij jouw taal- en culturele behoeften en beschikbaar is). Zorg er altijd voor dat de psycholoog of kliniek erkend is (BIG-geregistreerd) zodat de behandeling vergoed kan worden.

🔹 Particuliere therapieopties:
Naast de hierboven genoemde routes kunnen PhD-kandidaten overwegen gebruik te maken van particuliere diensten op het gebied van mentale gezondheid. Dit kan te maken hebben met persoonlijke voorkeur (bijvoorbeeld de wens om met een Engelssprekende therapeut buiten de universiteit te spreken) of om mogelijk lange wachttijden in het verzekerde systeem te vermijden. Nederland heeft veel erkende psychologen en counselors in privaat praktijk, waaronder degenen die zich richten op de internationale gemeenschap. Het ACCESS Counselling Service Network is bijvoorbeeld een overzicht van Engelssprekende psychologen en maatschappelijk werkers door heel Nederland. Zij kunnen je helpen een counselor te vinden die bij jouw behoeften past (twee ACCESS-counselors staan elke maand klaar om een gratis doorverwijzingsconsultatie aan te bieden). Sommige internationale klinieken zijn gespecialiseerd in expat-mentale gezondheid en bieden therapie aan in het Engels en andere talen – bijvoorbeeld, Kübler & Partners in Amsterdam. Als je rechtstreeks een particuliere therapeut benadert, houd er dan rekening mee dat verzekeringsvergoeding alleen mogelijk is als de aanbieder BIG-geregistreerd is en je een doorverwijzing van de huisarts hebt. Zonder doorverwijzing of voor diensten die niet gedekt worden, betaal je uit eigen zak. Veel PhD’s kiezen er echter voor om privé te betalen voor een coach of therapeut voor volledige vertrouwelijkheid of gespecialiseerde coaching (let op: zaken die als “coaching” of “training” worden aangeduid, worden niet vergoed door de basisverzekering (Can I get mental health treatments reimbursed?)). De kosten kunnen variëren; sommige universiteiten of beursprogramma’s hebben fondsen voor training of persoonlijke ontwikkeling die de kosten voor coaching kunnen compenseren – het is de moeite waard om dit te onderzoeken indien van toepassing.

🔹 Online therapieopties:
De afgelopen jaren zijn online en digitale bronnen voor mentale gezondheid in Nederland uitgebreid. Deze kunnen traditionele face-to-face ondersteuning aanvullen en zijn vooral nuttig voor drukbezette PhD-roosters of als je de voorkeur geeft aan een meer anonieme of toegankelijke vorm. Een eenvoudige internetzoekopdracht op “online GGZ” levert diverse opties op.

🔹 Directe hulp en hulplijnen:
Als je in noodgevallen of crisis verkeert, of gewoon direct met iemand vertrouwelijk wilt spreken, zijn er landelijke hulplijnen beschikbaar voor iedereen:

• 113 Zelfmoordpreventie: Dit is de Nederlandse zelfmoordpreventielijn (bereikbaar via 113 of gratis op 0800-0113). Je kunt 24/7 anoniem bellen of chatten als je suïcidale gedachten hebt of in een extreme crisis verkeert – getrainde hulpverleners zullen je ondersteunen. (Bij een levensbedreigende situatie of noodgeval moet je 112 bellen.)
• De Luisterlijn: Een 24/7 hulplijn voor iedereen die een luisterend oor nodig heeft. Je kunt anoniem praten over alles wat je dwarszit (stress, eenzaamheid, conflicten, etc.). Bel 088-0767000 op elk moment, of maak gebruik van hun online chatservice. Vrijwilligers en counselors staan klaar om te luisteren en je te helpen bij het oplossen van je problemen.
• “Alles Oké?” Hulplijn: Een hulplijn gericht op jongvolwassenen (18–24 jaar) die zich down, overweldigd of gewoon niet oké voelen. Ze bieden gratis chat (dagelijks van 14:00 tot 22:00) en telefonische ondersteuning op 0800-0450. Hoewel de hulplijn is gericht op iets jongere mensen, zullen zij een PhD-student in de vroege twintig niet afwijzen die hulp zoekt.
• MIND Korrelatie: Een bekende dienst in Nederland voor advies en ondersteuning op het gebied van mentale gezondheid. Je kunt bellen, e-mailen, WhatsAppen of chatten met een professionele counselor van MIND Korrelatie, gratis. Zij geven advies over het omgaan met psychologische problemen, burn-out, relatieproblemen, etc., en kunnen je doorverwijzen naar verdere hulp. (Hun telefoonlijn is beschikbaar van 9:00 tot 21:00 op 0800-0450, en er is chatondersteuning via hun website).
  (Opmerking: de website is in het Nederlands, maar je kunt om hulp in het Engels vragen – zij zullen hun best doen om aan je verzoek te voldoen.)
• Andere bronnen:
  Er zijn ook peer support gemeenschappen en anonieme forums online. Bijvoorbeeld, Ease Online biedt anonieme chat met getrainde peer vrijwilligers (mensen met eigen ervaring). Als je te maken hebt gehad met intimidatie of misbruik, kun je naast vertrouwenspersonen op jouw instelling ook contact opnemen met Slachtofferhulp (Victim Support) op 0900-0101 of het Seksueel Geweld Centrum op 0800-0188 voor professionele hulp.

Kortom:
Je hoeft niet alleen te worstelen met mentale gezondheidsproblemen. Er zijn meerdere lagen van ondersteuning – lokaal via je universiteit, via je huisarts en het zorgsysteem, en via hulplijnen of particuliere counselors. Veel PhD-kandidaten beginnen met hulpbronnen op de campus of bij vertrouwde collega’s, en zoeken daarna professionele zorg indien nodig. Aarzel niet om van deze diensten gebruik te maken; mentale gezondheid wordt serieus genomen en vroege hulp kan voorkomen dat problemen verergeren. De PNN PhD Support Compass kan je begeleiden naar het juiste aanspreekpunt voor jouw situatie.

Kosten en verzekeringsaspecten

Begrijpen hoe de kosten van de mentale gezondheidszorg in Nederland worden vergoed is cruciaal, zodat je weet waar je financieel aan toe bent. Hieronder staan de belangrijkste punten met betrekking tot kosten en verzekeringen:

• Basisverzekering:
  Als je de standaard Nederlandse zorgverzekering (basisverzekering) hebt, is psychologische zorg inbegrepen in je dekking, mits je een doorverwijzing van je huisarts hebt en een erkende aanbieder bezoekt. Consultaties bij je huisarts worden volledig vergoed en zijn gratis bij gebruik (ze tellen zelfs niet mee voor je eigen risico). Kortdurende counseling door de psychologisch verpleegkundige (POH-GGZ) van de huisarts wordt ook beschouwd als onderdeel van de huisartsenzorg, dus is eveneens gratis/zonder eigen risico. Voor gespecialiseerde mentale gezondheidszorg (basis- of gespecialiseerde GGZ) worden de kosten door de verzekering vergoed, maar tellen deze doorgaans mee voor je jaarlijkse €385 eigen risico. Dit betekent dat als je in een bepaald jaar je eigen risico nog niet hebt bereikt, je eerst zelf de rekeningen voor de behandeling (therapiesessies, etc.) moet betalen tot dat €385-drempel is bereikt; daarna betaalt de verzekering 100% van de verdere kosten. (Als je je eigen risico al hebt gebruikt voor andere zorg, wordt de verzekering vanaf het begin vergoed.) Er is geen aparte eigen bijdrage voor verzekerde mentale gezondheidszorg naast het standaard eigen risico.

• Netwerk versus buiten netwerk:
  Nederlandse verzekeraars hebben vaak contracten met specifieke psychologen en klinieken. Als je polis een natura (in natura) polis is, krijg je volledige dekking alleen bij gecontracteerde aanbieders. Als je kiest voor een niet-gecontracteerde therapeut, moet je mogelijk een deel van de rekening zelf betalen (bijvoorbeeld kan de verzekeraar 75-80% van het normale tarief vergoeden). Om verrassingskosten te vermijden, is het verstandig om je verzekeraar te bellen of hun website te raadplegen om gecontracteerde aanbieders van mentale gezondheidszorg te vinden. Als je een restitutie (vergoeding) polis hebt, heb je over het algemeen meer keuzevrijheid met volledige of bijna volledige vergoeding. Zorg er altijd voor dat elke aanbieder die je bezoekt erkend (BIG-geregistreerd) is in Nederland, anders vergoedt de verzekering niet. (Alle GZ-psychologen, psychotherapeuten en psychiaters in het reguliere systeem zijn BIG-geregistreerd.) Als je ervoor kiest om een niet-erkende coach of therapeut te bezoeken, komen die kosten volledig uit eigen zak, al is het zeer zeldzaam dat mensen zulke uitgaven op hun Nederlandse belastingaangifte als medische kosten aftrekken (raadpleeg een belastingadviseur indien van toepassing).
• Kosten van universitaire counseling:
  Ondersteuning aangeboden door jouw universiteit (studenten-/PhD-psychologen, supportgroepen, workshops, etc.) is gratis voor PhD’s. Dit wordt door de universiteit gedragen – je hebt hiervoor geen verzekering nodig. Universitaire psychologen bieden echter alleen kortdurende hulp en kunnen geen medische behandeling of diagnoses stellen (dus zij zijn geen vervanging voor therapie via de reguliere zorg). Als je wordt doorverwezen naar externe zorg, gelden de reguliere verzekeringsregels zoals beschreven.
• Kosten particuliere therapie:
  Als je ervoor kiest om een particuliere therapeut te raadplegen zonder de verzekering te betrekken (of als je hulp zoekt voor zaken die niet door de verzekering worden vergoed, zoals werkprestatiecoaching of relatiecounseling), betaal je direct aan de aanbieder. De gebruikelijke tarieven voor een psycholoog in Nederland liggen tussen de €90 en €130 per sessie (45-60 minuten), hoewel sommige coaches mogelijk minder vragen. Sommige therapeuten hanteren een glijdende schaal voor de tarieven. Deze kosten komen uit eigen zak, maar let op dat veel verzekeringsplannen therapie vergoeden wanneer er op de juiste wijze een doorverwijzing is – maak dus gebruik van je dekking indien mogelijk. Controleer ook of jouw werkgever een budget heeft (bijvoorbeeld voor professionele ontwikkeling of welzijn) dat coaching of training kan ondersteunen; dit geldt niet voor medische therapie, maar wel voor bijvoorbeeld veerkrachttraining.
• Internationale PhD’s – verzekeringsscenario’s:
  Als je een internationale PhD-kandidaat bent, kan je verzekeringssituatie variëren:
• In dienst zijnde PhD’s:
  Als je een arbeidscontract hebt met de universiteit (of een andere instelling), ben je verplicht een Nederlandse basiszorgverzekering af te sluiten, net als elke inwoner (Healthcare insurance | Study in NL). In dit geval geldt alles wat hierboven over de basisverzekering is van toepassing op jou. Je kunt ook in aanmerking komen voor de Nederlandse zorgtoeslag als je inkomen onder een bepaalde drempel ligt, wat helpt om de maandelijkse premie te compenseren. De toegang tot en kosten van mentale gezondheidszorg zijn voor jou hetzelfde als voor Nederlandse PhD’s.
• PhD-beurs of stipendium (alleen voor studiedoeleinden):
  Als je je PhD doet met een beurs en niet officieel in dienst bent (wat gebruikelijk is voor sommige internationale PhD’s, bijvoorbeeld CSC-beursstudenten of degenen met externe financiering), staat de Nederlandse wet niet toe dat je de publieke zorgverzekering afsluit (Healthcare insurance | Study in NL). In plaats daarvan moet je ervoor zorgen dat je een particuliere zorgverzekering hebt die je tijdens je verblijf dekt. Vaak raden universiteiten pakketten aan zoals de AON of InsureToStudy studentenverzekering. Deze pakketten bieden wel dekking voor mentale gezondheid, maar meestal met enkele beperkingen. Bijvoorbeeld, de AON ICS Complete+ verzekering dekt tot €3000 per jaar aan kosten voor mentale gezondheidsbehandelingen (Health and liability insurance – Leiden University). Particuliere internationale verzekeringen kunnen vereisen dat je vooraf betaalt en daarna een vergoeding claimt. Het is cruciaal om je polis te lezen of de verzekeraar te vragen: controleer welke diensten op het gebied van mentale gezondheid inbegrepen zijn, de maximale dekking, en of er goedkeuring nodig is (sommige plannen vereisen mogelijk een doorverwijzingsbrief of pre-autorisatie, zelfs als je niet in het Nederlandse systeem zit). Als je een EU-burger bent, kun je je Europees Zorgverzekeringskaart (EHIC) uit je eigen land gebruiken om medisch noodzakelijke zorg in Nederland te verkrijgen. Een EHIC geeft je in wezen toegang tot de Nederlandse publieke gezondheidszorg alsof je een basisverzekering hebt, wat medisch noodzakelijke behandelingen voor mentale gezondheid zou moeten dekken. EHIC dekt echter mogelijk geen preventieve of langdurige counseling tenzij het urgent is, en je hebt nog steeds een doorverwijzing van de huisarts nodig. Het is een goed idee voor EU-PhD’s om, indien mogelijk, ook een reis- of studentenverzekering te hebben om eventuele hiaten op te vangen.
• Overstappen van verzekering bij verandering van status:
  Als je begint als beursstudent maar later een aanstelling krijgt (of een parttime baan aanneemt), moet je overstappen op de Nederlandse basisverzekering. Evenzo, als je dienstverband eindigt en je in Nederland als student blijft, moet je van de Nederlandse verzekering overstappen op een particuliere polis. Houd je verblijfsstatus in de gaten en zorg ervoor dat je altijd correct verzekerd bent – dit is jouw verantwoordelijkheid, en er kunnen boetes zijn bij een gebrek aan verzekering. De SVB (sociale verzekeringsbank) kan beoordelen of je in complexe gevallen verplicht bent een Nederlandse verzekering te hebben.
• Vergoedingen en eigen kosten:
  Kortom – voor de meeste PhD-kandidaten met een Nederlandse verzekering wordt de mentale gezondheidszorg grotendeels of volledig vergoed, afgezien van het eigen risico. Je moet mogelijk in eerste instantie enkele rekeningen betalen (bijvoorbeeld de psycholoog factureert je voor sessies, waarna je deze declareert bij de verzekering of de verzekeraar direct betaalt). Neem altijd contact op met je verzekeraar als je twijfelt. Als je een deel moet betalen, vraag dan om bonnen. Voor PhD’s met een particuliere verzekering, bewaar alle documentatie van behandelingen – je moet een declaratie indienen bij je verzekeraar in eigen land of bij je particuliere polis. Vergeet niet dat gemiste afspraken of te late annuleringen kosten in rekening kunnen brengen (vaak niet vergoed), dus als je een sessie niet kunt bijwonen, annuleer dan tijdig (meestal 24 uur van tevoren) om kosten te vermijden.

＊＊＊

Laatst bijgewerkt: 8 februari 2025. We zullen deze pagina up-to-date houden naarmate er nieuwe bronnen en initiatieven beschikbaar komen. Als je een verbroken link vindt of op de hoogte bent van een bron voor mentale gezondheid die PhD-kandidaten ten goede zou komen, laat het ons dan weten bij PNN zodat we het kunnen opnemen.